1. Zaleca się przygotowanie odpowiedniej ilość węzy na nadchodzącą wiosnę, tak aby na obszarze objętym ograniczeniami ze względu na występowanie zgnilca amerykańskiego wymienić co najmniej 80% plastrów w gnieździe, a na pozostałych obszarach wymiana plastrów powinna wynieść co najmniej 50%, tak aby w przeciągu 2 lat wymienione zostało 100% plastrów w gnieździe; W pierwszej kolejności wymianie powinny podlegać plastry najbardziej przeczerwione z uwagi na mogącą w nich występować dużą zawartość przetrwalników zgnilca;
2. Nie zaleca się rotacji ramek gniazdowych między rodzinami (np. w celu przyspieszenia rozwoju rodziny pszczelej lub jej wzmocnienia). Jeśli występuje taka konieczność należy wybierać plastry jak najmniej przeczerwione pochodzące z rodzin, w których nie zaobserwowano żadnych zmian chorobowych;
3. Zaleca się pracę w jednorazowych rękawiczkach. W celu ochrony przed pożądleniem na rękawice pszczelarskie można założyć dodatkową warstwę ochronną (rękawiczki w rozmiarze XXL); Rękawice pszczelarskie wykonane ze skóry lub innych materiałów nie nadających się do dezynfekcji nie powinny być używane bez dodatkowego ich zabezpieczania; Rękawiczki jednorazowe powinny być zmieniane każdorazowo po przeglądzie rodziny!! Pszczelarz może przyczynić się do rozniesienia przetrwalników zgnilca na wszystkie rodziny w pasiece, pracując bez odpowiedniego zabezpieczenia i nie przeprowadzając dezynfekcji; Przetrwalniki zgnilca amerykańskiego pszczół ulegają inaktywacji podczas kontaktu z roztworem podchlorynu sodu po około 15 minutach! W przypadku pracy bez zabezpieczenia pszczelarz powinien umyć i zdezynfekować ręce po każdym przeglądzie rodziny, tak aby zminimalizować ryzyko przeniesienia patogenu do zdrowej rodziny;
4. W pasiece należy przeznaczać do zimowli tylko mocne rodziny. Słabe rodziny należy przed zimowlą połączyć;
5. Po ustaniu lotów pszczół zaleca się przeprowadzenie dezynfekcji terenu przed wylotkami, przez np. polanie roztworem podchlorynu sodu, zaś po dezynfekcji należy przekopać ziemię na głębokość około 30 cm;
6. Po zimowli należy przeprowadzić kontrolę osypu; Osypy pszczół po kontroli należy spalić lub zakopać w wyznaczonym miejscu w pasiece. W przypadku osypania się całej rodziny zaleca się wysłanie osypu do wyspecjalizowanego laboratorium np. laboratoria ZHW (załącznik 2 i 3), w celu wykrycia przyczyny osypania się pszczół (np. warroza, nosemoza, zgnilec). Uzyskanie wyniku badania umożliwia podjęcie odpowiednich działań w przyszłości, tak aby zapobiec wystąpieniu choroby w pasiece; Należy pamiętać, że gniazdo po osypanej rodzinie należy spalić, a ul zdezynfekować przed ponownym zasiedleniem;
7. W czasie rozwoju wiosennego w pasiece zaleca się dokarmiać rodziny odpowiednim pokarmem np. ciasto ziołowe, proteinowe lub z dodatkiem pyłku;
8. Zaleca się dokładny przegląd rodzin minimum 3x w ciągu roku pod kątem wykrycia objawów zgnilca – wiosna, lato, jesień (oglądamy stan czerwiu, zwracamy uwagę na dziurki w wieczkach, zawilgocenie plastrów z czerwiem, zmiana koloru czerwiu, zapadnięcie wieczek – wszelkie zmiany odbiegające od normy) – wykrycie zmian w czerwiu nasuwające podejrzenie wystąpienia choroby należy zgłosić niezwłocznie do właściwych miejscowo Powiatowych Lekarzy Weterynarii;
9. Nie należy kupować pszczół lub używanego sprzętu pasiecznego z niewiadomych źródeł, od nieznanych handlarzy oraz z niezarejestrowanych pasiek (nie należy kupować sprzętu i pszczół po „okazyjnej” cenie) – często okazja np. likwidacja pasieki po zmarłym właścicielu, może się skończyć dla pszczelarza wprowadzeniem choroby do pasieki;
10. W przypadku kiedy dokonano zakupu starego sprzętu i ramek należy przeprowadzić ich dokładną dezynfekcję przed wprowadzeniem do użytkowania w pasiece;
11. Wprowadzić w pasiece dobre praktyki zapobiegania wyrojeniom i rabunkom;
12. Przed przeniesieniem pszczół do swojej pasieki należy poddać je obserwacji i kwarantannie w wydzielonej do tego celu części pasieczyska, do obsługi takich rodzin należy używać osobnego sprzętu (dłuto, zmiotka pszczelarska i inny drobny sprzęt pszczelarski mający bezpośrednią styczność z plastrami i pszczołami);
13. Zabezpieczenie pasieki w odpowiednią ilość sprzętu pszczelarskiego w taki sposób aby w pasiece znajdowały się co najmniej 2 zestawy sprzętu; Odpowiednia ilość sprzętu usprawni i skróci pracę w pasiece szczególnie w przypadku wykrycia objawów choroby w rodzinie, można dokonać szybkiej zmiany sprzętu, a używany dotychczas poddać dezynfekcji;
14. Obowiązkowo, po zakończeniu prac w pasiece, używany sprzęt należy poddać oczyszczeniu a następnie dezynfekcji np. w roztworze podchlorynu sodu, lub odkazić przy użyciu ognia – np. dłuta pasieczne i inny sprzęt metalowy;
15. Nie należy używać własnego sprzętu w obcej pasiece (jeśli nie ma innego wyjścia – należy zdezynfekować sprzęt przed wizytą i po wizycie w obcej pasiece);
16. Zaleca się prowadzenie selekcji pszczół pod kątem higieniczności, lub zakup matek sprawdzonych pod kątem higieniczności z wyspecjalizowanych hodowli w celu wprowadzenia genów higieniczności w posiadanych rodzinach pszczelich;

Zalecenia opracował Powiatowy Lekarz Weterynarii w Zgierzu Tomasz Czeszczyszyn, praktyk, właściciel gospodarstwa pasiecznego, na podstawie własnego doświadczenia oraz:

1. Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 lipca 2016r. w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół;
2. Gospodarka pasieczna” Wanda Ostrowska wydawnictwo PWRiL 2013 r.;
3. Higiena w Pasiece” B. Tomaszewska, P. Chorbiński, wydawnictwo PWRiL 2011 r.

Załączniki:

1. Sposoby oczyszczania i odkażania;
2. Lista labolaoriów urzędowych wyznaczonych do przeprowadzania badań labolatoryjnych w kierunku pszczół;
3. Lista badań labolatoryjnych w kierunku chorób pszczół wykonywanych w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym.